Lumi Amazona, gjarpri 7100 kilometra i gjatë

Amazona (Rio Amazonas) është lumë në Amerikën Jugore i cili ka ndërtuar sistemin më të madh ujor në botë. Amazona rrjedh nëpër Peru, Brazil dhe pjesërisht si lumë kufitar nëpër Kolumbi.

Burimi i Amazonës gjendet në malet Ande, prej nga lumi rrjedh në drejtim perëndimor. Amazona i ka disa lumenj burimorë, më së shpeshti merret si lumë burimor Ukajali, rrallë Mranon.

Amazona bashkë me Ukajalin dhe lumin Apurimak ka gjatësi rreth 7100 km, ndërsa gjatësia e Amazonës me Maronin arrin rreth 6400 km.

Në rrjedhjen e mesme, nga grykëderdhja Javari e deri te grykëderdhja Rio Negro, Amazona bartë emrin Solimoes. Në këtë pjesë gjerësia e lumit arrin edhe deri në 20 km, derisa në rrjedhën e poshtme edhe deri në 100 km.

Prurja maksimale në grykëderdhje arrin 300.000 m kub në sekondë (prurja mesatare arrin rreth 120 m³/s), përkatësisht sasia më e madhe e ujit se e të gjithë lumenjve të Evropës së bashku.

Kjo sasi e madhe e ujit të ëmbël shkakton fenomenin se uji në Oqeanin Atlantik edhe 400 km nga grykëderdhja edhe më tutje është i ëmbël.

Lumin Amazonë e zbuloi në vitin 1541 dhe e kaloi hulumtuesi spanjoll Fransisko de Orelana në vitin 1542.

Dhe ky lumë gjigant përshkon pyje të cilat ende janë të pashkelura nga këmba e njeriut dhe kjo nënkupton se në këto pyje ka mijëra lloje kafshësh dhe bimësh për të cilat ne ende nuk dimë.zeri...